Drijvende huizen voor wie tegen wiebelen kan
Het ligt zo voor de hand in ons waterrijke landje: wonen in een drijvend huis. Je krijgt er een vakantiegevoel van, maar moet wel tegen gewiebel kunnen. ,,Als er containerschepen langsvaren, voelen we dat.”
Alice de Boer woont in een waterwoning, een drijvend huis, in Dordrecht. ,,Mijn man en ik wilden meer in het centrum wonen. Toen er waterkavels te koop kwamen, waren we gelijk enthousiast. We zijn verwoed zeilers en de kavels liggen tegen het centrum aan. We hebben twee weken met de caravan voor het gemeentehuis gestaan om een van de vijf waterkavels te bemachtigen. Dat lukte, we wonen nu heel vrij en toch midden in de stad”, vertelt De Boer.
Waterwoningarchitect Koen Olthuis was vijftien jaar geleden pionier, toen hij begon met het ontwerpen van waterwoningen. ,,Het was toen iets nieuws om drijvende woningen te bouwen, met dezelfde inhoud, kwaliteit en levensduur als een huis op land. We moesten mensen en gemeenten overhalen om ze enthousiast te krijgen. En er zijn nog steeds weinig waterwoningen’’, vertelt Olthuis. Van de 60.000 tot 100.000 woningen die jaarlijks worden gebouwd, zijn het er 100 tot 150. ,,Maar we staan op een keerpunt. Gemeenten zien voordelen. Ik verwacht dat binnen vijf jaar bijna alle gemeenten met een waterwoningproject bezig zijn.”
Stijgend water
Waterwoningen zijn een uitkomst voor ruimtegebrek in steden. Veel steden zijn immers gebouwd aan water. ,,Waterwoningen zijn bovendien een oplossing voor het stijgende water. De huizen in rivieren en kanalen stijgen en dalen immers mee.’’ Daarnaast hebben veel steden overstromingsgebieden: plekken waar niet kan worden gebouwd omdat ze eens in de zoveel tijd onder water staan. Waterwoningen kunnen daar wel worden gebouwd.
Er zijn twee soorten waterwoningen. Woningen die permanent drijven op het water en woningen die op het droge staan en gaan drijven als het water stijgt omdat dezelfde fundering en techniek wordt gebruikt als bij de drijvende huizen. In beginsel ging het vaak om vrijstaande huizen, inmiddels verrijzen ook twee-onder-een-kapwoningen op het water.”
Drijvende tuin
De kwaliteit van waterwoningen doet niet onder voor huizen op land, meent Olthuis. ,,We hebben veel geleerd in de afgelopen jaren. De huizen zijn energievriendelijk. Met een warmtepomp kan het water worden gebruikt voor verwarming en verkoeling. Daarbij zijn waterwoningen dynamisch. Het zijn eigenlijk heel grote woonboten die verplaatsbaar zijn. We kunnen allerlei extra’s aanleggen, bijvoorbeeld een drijvende tuin, parkeerplaats, zwembad of extra deelwoning.’’
Projectontwikkelaar Olaf Janssen woont zelf ook in een waterwoning. ,,Sinds zo’n vier jaar, met mijn vrouw en twee kinderen. De natuur komt dicht bij je huis. Zwanen zwemmen naast ons raam en we kunnen heel ver kijken. Dat geeft een vrij gevoel, terwijl we midden in Delft wonen.’’
Waterkavels
Janssen merkt, net als Olthuis, dat gemeenten enthousiast raken. ,,Ik heb veel projecten lopen, door heel het land. Er is een tekort aan bouwgrond en waterkavels leveren gemeenten best wat op. De techniek is er en inmiddels zijn we ervaren in bouwen op het water. We weten wat werkt en wat niet.’’
Vanwege klimaatverandering kijkt bouwend Nederland serieus naar dit soort oplossingen. ,,Bij bouwprojecten moeten altijd sloten worden gemaakt om overtollig regenwater af te voeren. Bouw bij nieuwbouwprojecten een kanaal, plaats daarop waterwoningen en je lost het waterprobleem op.”
Duurder
Waterwoningen hebben ook nadelen. Janssen: ,,Bouwen op water is duurder dan bouwen op land. Bij het bouwen van een huis op grond kun je een paar palen in de grond slaan, bij een waterwoning moet je een waterdichte, drijvende fundering hebben.’’ Ook gebrek aan privacy is voor sommigen een nadeel. Het zijn vaak vrijstaande huizen met ramen aan alle kanten, zonder tuin. ,,Je hebt geen beschutting van een heg. Maar we bouwen de huizen zo dat je niet bij elkaar naar binnen kijkt.’’
Schommelen? Dat valt mee, zegt Olthuis. ,,Ik heb er weinig last van omdat ons huis vrij breed is ten opzichte van de hoogte. Door het bouwsysteem zit het gewicht vooral onderin. Daarom is het stabiel.”
Storm
Alice de Boer merkt wel aan de schommelingen dat ze op water woont. ,,Het wiebelt een beetje. We wonen aan een zijtak van een grote rivier met een drukke vaarroute. Als daar containerschepen langskomen voelen wij dat. En met storm merken we ook dat we op het water zitten. Waterwonen is niet voor iedereen geschikt. Ik had laatst een vriendin op bezoek, die werd hartstikke misselijk.”
Van gebrek aan privacy heeft ze geen last. ,,Het dichtstbijzijnde huis ligt tien meter verder. En ja, in de zomer komen er wel veel bootjes langs en die mensen kunnen naar binnen kijken. Maar dat vinden we helemaal niet erg. Wij worden juist vrolijk van al die bootjes en met het zicht op het water voelt elke dag als vakantie.”
Niet alle banken verstrekken een hypotheek
– Onderhoud aan waterwoningen kan lastig zijn, vaak kun je er alleen bij vanaf een steiger. Daarom bouwen ontwikkelaars waterwoningen onderhoudsarm met aluminium kozijnen en panelen.
– Het kan lastig zijn een hypotheek te krijgen voor een waterwoning. Niet alle banken zien een waterwoning als een huis; sommige beschouwen een waterwoning als een woonboot en daarvoor gelden aparte regels. De meeste banken hebben sowieso geen woonboothypotheek.
– De opstalverzekering is vaak duurder omdat de woning op het water ligt. Dat zien verzekeringsmaatschappijen als risicovol omdat de kans op lekkage of een aanvaring nu eenmaal groter is. Omdat het sterk verschilt per maatschappij, is het slim je goed te laten informeren door een verzekeringsagent.
