Half miljoen Nederlanders heeft meer dan één baan
Sportinstructeur én binnenhuisarchitect, docent én eigenaar van een koffiezaak. Meer dan een half miljoen Nederlanders heeft meer dan één baan. ,,Je leert meer dan wanneer je altijd hetzelfde werk doet.”
Corry van Tricht (56) uit Alkmaar heeft welgeteld drie banen. Ze is mede-eigenaar van een filiaal van Bagels & Beans, geeft Engelse les en organiseert culinaire en creatieve workshops. ,,Het is toevallig zo gelopen, maar ik heb er veel plezier in. Ik ben begonnen als docent Engels. Dat wilde ik als kind al worden. Na 15 jaar zat ik in de schoolleiding en was ik veel bezig met vergaderen en administratie. Werk waar ik dan weer níet voor had gekozen.
Toen een oud-collega me vroeg mee te gaan naar Bagels & Beans voor een gesprek over het openen van een vestiging, ben ik meegegaan. We konden gelijk beginnen. Dat heb ik even fulltime gedaan, maar toen iemand me vroeg of ik een culinaire workshop wilde geven, zei ik geen nee. En ik kon ook geen nee zeggen toen een bekende me vroeg of ik weer les wilde geven.
Flinke stijging
Het aantal mensen met meer dan één baan neemt toe. In 2010 waren er 475.000 werknemers met een tweede baan. In 2015 waren het er al 539.000. In procenten is dat een stijging van 6,7 procent van de werknemers, naar 7,8 procent, zo meldt het CBS. De grootste stijging zit in de categorie mensen die een baan combineren met een functie als zelfstandige. Vooral vrouwen combineren twee banen. Bijna negen procent van de vrouwen heeft meer dan één baan.
Zo werkt Hilde Junier (47) uit Wageningen al haar hele volwassen leven als fitnessinstructeur. Daarnaast werkt ze zelfstandig als binnenhuisarchitect. ,,Ik werk veel, maar vroeger was het nog meer. Toen combineerde ik een fulltime baan als directieassistent met mijn werk op de sportschool. Dan had ik de hele dag gewerkt en ging ik ’s avonds lesgeven. Nu heb ik mijn eigen bedrijf en kan ik mijn lesuren makkelijker inplannen. Woensdag- en vrijdagochtend sportschool, alle andere dagen adviseer ik particulieren en bedrijven.”
Verzekerd
Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt aan Tilburg University, denkt dat de stijging van het aantal mensen met een tweede baan samenhangt met een toename van het aantal zzp’ers en het aantal mensen met een tijdelijk contract. ,,Voor zzp’ers is het voordeel groot als ze naast hun praktijk een kleine deeltijdbaan hebben. Ze zijn dan verzekerd voor arbeidsongeschiktheid en ziekte en bouwen recht op WW op.” Daarnaast is het vaak een goede, vaste aanvulling op het inkomen. Gemiddeld verdienen zzp’ers ruim 30.000 euro per jaar. Wie daar ver onder zit, kan met een tweede baan bijverdienen.
Er is ook een groep, vaak jonge mensen, die valt onder underemployment. Ze hebben wel een baan, maar draaien te weinig uren om een volledig salaris te verdienen. Daarom hebben ze een extra werkgever nodig.
Een andere categorie bestaat uit werknemers die het leuk vinden om naast hun baan een eigen zaak op te bouwen. Ze kunnen zo testen of het genoeg potentie heeft om er hun baan voor op te zeggen.
Amerika
Daarnaast is er een categorie voor wie twee banen geen noodzaak is, maar die het leuk vindt verschillende dingen te doen. Wilthagen: ,,Vaak gaat het om mensen die van hun hobby hun werk hebben gemaakt.”
Daarmee verschilt Nederland van Amerika, waar mensen vaak twee banen hebben omdat ze met een fulltime baan te weinig verdienen om van te leven. Wilthagen: ,,In Amerika werken mensen bijvoorbeeld overdag in een winkel en ’s avonds in de schoonmaak, zodat ze genoeg verdienen. Nederlanders hebben die twee banen meestal niet nodig. Dat geldt niet altijd voor zelfstandigen.”
Wilthagen meent dat het hebben van meer dan één baan een blijvend fenomeen is. ,,Werkgevers willen niet te veel vastzitten aan vaste contracten. Werknemers vinden de autonomie die bij het zelfstandig ondernemerschap hoort prettig.”
Het Centraal Bureau voor de Statistiek deed in 2015 onderzoek naar redenen waarom mensen meer banen hebben. Daaruit blijkt dat slechts één op de vijf werknemers twee banen heeft uit financiële noodzaak. De andere vier hebben meer banen voor de afwisseling, extraatjes en persoonlijke ontwikkeling.
Plezier en afwisseling
Hilde Junier werkt op de sportschool vooral omdat ze er plezier in heeft. ,,Ik vind sporten nog altijd een uitdaging en de omgang met mensen is leuk. In de sportschool heb ik een baas en collega’s. Daar heb ik vergaderingen en andere zaken die bij werken voor een baas horen. Dat heb ik met mijn bedrijf niet. Dan ben ik meestal alleen.” Het is wel druk, merkt Junier. ,,Om les te mogen geven, moet ik de lessen uit mijn hoofd leren en elke drie maanden scholing volgen. Als ik het dan druk heb binnen het bedrijf en ik moet een lesprogramma op de sportschool voorbereiden, ben ik thuis niet zo gezellig. Maar ik heb altijd zin om te gaan.”
Corry van Tricht heeft de drie banen vooral vanwege de afwisseling. ,,Mijn privéleven is heel saai. Ik heb al 40 jaar dezelfde man. Maar in mijn werk heb ik afwisseling. Ik hou ervan om verschillende taken om handen te hebben. Ik ga nooit met tegenzin aan de slag. Het ene werk geeft ook meer status dan het andere. Het ene moment sta ik in de spoelkeuken, het volgende moment train ik iemand in voorbereiding op een congres in Amerika. Ik zou het allebei niet willen missen.”
Privéleven
Wilthagen ziet als groot voordeel van twee banen dat je veel meer kans hebt je breder te ontwikkelen. ,,Je leert meer dan wanneer je altijd hetzelfde doet. De nadelen hebben vooral te maken met planning. Je hebt ook twee keer reistijd, twee keer een kerstdiner van je werk en moet twee keer vergaderen. Dat kan zijn weerslag hebben op je privéleven, want het is ingewikkeld.”
Van Tricht vindt het grootste nadeel dat ze te veel om handen heeft. ,,Mijn kinderen, inmiddels 21 en 23 jaar oud, zeggen dat ze later niet zo hard gaan werken als ik. Mijn agenda is altijd vol. Soms is het veel. Ik zou misschien ook weleens niks kunnen doen.”
Fiscus: waar moet je op letten?
Als je meer dan één baan hebt, betaal je over elk inkomen belasting. Als je tweemaal een klein salaris hebt, val je bij beide banen waarschijnlijk in een lage schaal. Kom je – de salarissen bij elkaar opgeteld – toch in een hogere schaal terecht, dan kan het zijn dat je een naheffing krijgt.
In Nederland mag je volgens de wetgeving maximaal 12 uur per dag en 60 uur per week werken. Over een periode van 4 weken is dat 55 uur per week, over een periode van 16 weken is dat 48 uur per week. Werknemers die voor meer dan één werkgever werken, moeten hun werkgevers inlichten over de andere werktijden.
In het geval je twee banen hebt, moet je belangenverstrengeling voorkomen en mag je jouw werkgever niet beconcurreren.
